Mae Canolfan Ffilm Cymru wedi rhyddhau adroddiad yn archwilio perfformiad 14 o ffilmiau allweddol gyda chysylltiadau Cymreig a gafodd eu rhyddhau mewn sinemâu rhwng Mawrth 2021 a Mawrth 2022.
Cafodd y ffilmiau, sy'n amrywio o Prano Bailey Bond's Censori The Welshman gan Lindsay Walker, Y Cymroeu dewis fel sampl o 20 teitl hysbys, gan adlewyrchu ystod o strategaethau a meintiau rhyddhau. Manteisiodd pob teitl ar gefnogaeth strategaeth Gwnaethowyd yng Nghymru Canolfan Ffilm Cymru, sy'n cael ei ariannu gan Cymru Greadigol a'r BFI. Mae cysylltiadau Cymreig yn cynnwys lle cafodd ffilmiau eu gosod neu eu ffilmio yng Nghymru, neu eu gwneud gan neu sy'n cynnwys talent o Gymru.
Mae'r adroddiad unigryw hwn, a ysgrifennwyd gan yr ymgynghorydd dosbarthu Delphine Lievens, yn arwain ymlaen o astudiaeth gyfatebol a luniwyd gan Ganolfan Ffilm Cymru yn 2020. Mae'n amlinellu ystod o ddata allweddol gan gynnwys sut mae ffilmiau Cymru yn cael eu hariannu, cynhyrchu, marchnata a dosbarthu, ynghyd ag amrywiaeth o ystadegau amrywiaeth. Nod y gwaith yw creu meincnodau newydd fel bod modd archwilio tueddiadau sy'n dod i'r amlwg mewn ymddygiad cynulleidfa yng Nghymru yn flynyddol, gan alluogi'r diwydiant sgrin i ymateb.
Dywedodd Hana Lewis Rheolwraig Canolfan Ffilm Cymru:
Rydym yn cymryd ysbrydoliaeth o wledydd fel Sweden lle maent yn rheolaidd yn cyhoeddi data am berfformiad eu ffilmiau brodorol ac yn defnyddio hyn i lywio cynyrchiadau yn y dyfodol yn ogystal â strategaethau dosbarthu a gwerthu. Mae diffyg data a rennir am ffilm yng Nghymru a chredwn, drwy ddatblygu'r gwaith hwn, y gallwn ddeall yn well sut mae cynulleidfaoedd yn ymateb i gynnwys ar y sgrin ac yn cwestiynu materion ynghylch tegwch, gan flaenoriaethu ffilmiau sy'n archwilio cynrychiolaeth deg. Mae hefyd yn ein galluogi i ddeall pa mor dda y mae Gwnaethpwyd yng Nghymru yn gweithio fel cynllun, fel y gallwn deilwra ein cefnogaeth a sicrhau bod straeon Cymreig yn cyrraedd cynulleidfaoedd.
Cymerodd y 14 teitl a adolygwyd ar gyfer yr adroddiad hwn £1.1 miliwn yn swyddfeydd tocynnau'r DU ac Iwerddon, gyda 13% o'r derbyniadau hynny yng Nghymru (cynnydd o 2% ers 2020). Roedd tri chwarter (77%) o'r ffilmiau yn uwch na'r gyfran o'r farchnad gyfartalog o 3.15% ar gyfer swyddfeydd tocynnau Cymru 2021. Mae'r adroddiad yn dangos bod ffilmiau llai wedi’u gosod yng Nghymru neu â straeon Cymreig yn boblogaidd gyda sinemâu a'u cynulleidfaoedd yng Nghymru. Mae'n amlygu ffilmiau fel Y Cymro a gafodd 100% o'i dangosiadau mewn sinemâu yng Nghymru; La Cha Cha, a gymerodd 99% o'i swyddfa docynnau o safleoedd yng Nghymru a'r The Toll, a wnaeth 83% o'r swyddfeydd tocynnau yng Nghymru.
Mae Cyfarwyddwr Y Cymro Lindsay Walker yn esbonio pa mor bwysig oedd cefnogaeth sinemâu a Gwnaethpwyd yng Nghymru i ryddhau'r ffilm:
Roedd hi mor bwysig bod Y Cymro yn cael ei sgrinio mewn sinemâu lleol, roedd yn arbennig! Daeth â chymunedau at ei gilydd a rhoddodd mwy o ymdeimlad o falchder i'n hanes yng Nghymru. Roedd cael dangos y ffilm mewn sinemâu annibynnol yn ystod y pandemig yn caniatáu i sinemâu llai agor a rhoi cynulleidfaoedd yn ôl mewn seddi ac fe wnaeth Gwnaethpwyd yng Nghymru ein helpu i gyflawni hynny. Mae'n anhygoel beth mae ffilm yn gallu ei wneud drwy ddod â phobl at ei gilydd.
Un o brif ganfyddiadau'r adroddiad yw, er gwaethaf ymrwymiad cynyddol i degwch a chynhwysiant yn niwydiant ffilm y DU, ni chafodd yr un o'r 14 ffilm a ddadansoddwyd eu cyfarwyddo, eu cynhyrchu na'u hysgrifennu gan bobl ddu neu leiafrif ethnig, a oedd yn ostyngiad o 4% yn 2020. Er bod cynnydd o 32% mewn cyfarwyddwyr benywaidd a chynnydd o 10% mewn cynhyrchwyr benywaidd, nid oedd yr un ohonynt yn wneuthurwyr ffilmiau nad oeddent yn wyn. Roedd cynnydd o 2% mewn credydau arweiniol ar gyfer actorion o gefndiroedd nad ydynt yn wyn (o 7% i 9.38%).
Mae Ila Mehrotra, Cyfarwyddwr y ffilm newydd Being Hijra (2023) sy'n dogfennu asiantaeth fodelu trawsryweddol gyntaf India, yn esbonio pam mae straeon gan wneuthurwyr ffilm amrywiol yn hanfodol i Gymru:
Pan gawn y cyfle i adrodd ein straeon ein hunain yna mae tocenistiaeth yn rhywbeth sydd yn perthyn i'r gorffennol, ond er mwyn cyrraedd yna mae angen i'r diwydiant ffilm roi cyfleoedd creadigol, gyda thâl teilwng sydd yn creu sefydlogrwydd ariannol a chreadigol hir dymor yn ein bywydau. Dim ond wedyn y gwelwn ni newid gwirioneddol o flaen a thu ôl i'r camera.
Roedd data allweddol arall yn cynnwys nad oedd ffilmiau Cymreig yn cael eu rhyddhau yn ystod y cyfnod (gostyngiad o un ffilm, Anoracyn 2020). Rhagwelir y bydd hyn yn gwella'n sylweddol dros y blynyddoedd nesaf gyda chyhoeddiad Cronfa Datblygu Sinema Cymru.
Ychwanegodd Gerwyn Evans, Dirprwy Gyfarwyddwr, Cymru Greadigol:
Mae'r math hwn o ymchwil mor bwysig gan ei fod yn helpu i roi darlun cywir o'r sector ffilm yng Nghymru ac yn ein galluogi i nodi meysydd lle mae'n rhaid i ni wneud gwell gwaith o adlewyrchu a chynrychioli ein cymunedau. Er ei bod yn galonogol gweld cynnydd yng nghynrychiolaeth cyfarwyddwyr benywaidd yn y diwydiant sgrin yn 2021/22, mae'n amlwg bod llawer i'w wneud eto i herio'r diffyg amrywiaeth a chynhwysiant ar draws Ffilm a Theledu. Mae Cymru Greadigol wedi ymrwymo i sbarduno newid yn y maes hwn drwy barhau i weithio mewn partneriaeth, cymorth ariannol a chefnogi cynlluniau hyfforddeion. Ein cenhadaeth yw mynd i'r afael â'r materion hyn yn uniongyrchol ac, yn eu tro, creu mwy o gyfleoedd i bobl o bob cefndir, ar bob cam o'u gyrfa yn y sgrin.
Efallai bod ffilmiau sy'n bodloni meini prawf cynhwysiant ehangach wedi'u hariannu rhwng mis Mawrth 2020 a mis Mawrth 2021 ond heb eu rhyddhau, ac felly nid oeddent yn gymwys i'w dadansoddi yn yr adroddiad hwn. Mae Canolfan Ffilm Cymru wedi ymrwymo i ymgymryd â'r ymchwil hwn yn flynyddol, yn amodol ar gyllid, ac mae'n gweithio ar ddetholiad o deitlau gyda thalent amrywiol, gan ryddhau yn 2023.
Mae prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru Canolfan Ffilm Cymru yn cynnig gweithgareddau drwy gydol y flwyddyn mewn partneriaeth ag arddangoswyr o Gymru, gan gynnwys catalog ffilmiau, sy'n cynnwys dros 700 o ffilmiau byrion a ffilmiau gyda chysylltiadau Cymreig. Mae Gwnaethpwyd yng Nghymru yn bosibl diolch i gefnogaeth uniongyrchol gan Lywodraeth Cymru drwy Cymru Greadigol a Rhwydwaith Cynulleidfa Ffilm BFI (FAN), gan ddyfarnu arian gan y Loteri Genedlaethol. Mae BFI FAN yn cynnig cymorth i arddangoswyr ledled y DU gyfan, i hybu rhaglenni diwylliannol ac ennyn diddordeb cynulleidfaoedd amrywiol. Yng Nghymru, arweinir gweithgarwch gan Ganolfan Ffilm Cymru, a reolir gan Chapter.
Gall cynulleidfaoedd weld newyddion am ffilmiau sydd i ddod ar yr adran gwnaethpwyd yng Nghymru ar wefan Canolfan Ffilm Cymru, neu drwy ddilyn @Filmhubwales ar y cyfryngau cymdeithasol.
-DIWEDD-
Inclusive Cinema’s podcast series, Working Class Inclusion: Audiences, Colleagues & Programming, provides information and guidance to support exhibitors in improving cinema experiences for working-class people and those in poverty.
The resource comprises a series of six podcast episodes that cover a range of areas, from sliding-scale ticketing and equitable employment practices, to the films that are programmed and how they are presented.
There is also an access and inclusion checklist to support venues, festivals, industry initiatives and event organisers with strategic and operational measures to welcome working-class audiences and colleagues.
The series is presented by Dr. Leanne Dawson, senior lecturer in Film and Diversity and Inclusion Consultant.
Bydd saith sinema annibynnol yng Nghymru yn derbyn cyllid gan Ganolfan Ffilm Cymru dros y gwanwyn, er mwyn helpu gyda chostau cynyddol.
Wrth i ganolfannau ddelio â phwysau ariannol sylweddol, bydd y cyllid yn sicrhau bod ffilmiau annibynnol gorau’r DU a ffilmiau rhyngwladol yn cyrraedd cymunedau am bris fforddiadwy.
Mae biliau ynni Cellb ym Mlaenau Ffestiniog, wedi cynyddu o 700% yn y chwarter diwethaf. Yn sgil hyn, mae’r ganolfan dan arweiniad pobl ifanc yn gweithio’n greadigol i barhau i ddarparu adloniant sinematig gyfoes y mae’r gymuned leol yn ei fwynhau, a hynny am bris fforddiadwy. Maent wrthi’n ailddatblygu eu Clwb Ffilmiau Blaenau Vista gyda dangosiadau a sesiynau holi ac ateb ar gyfer ffilmiau megis Enys Men a’r ffilm a wnaed yng Nghymru, Y Sŵnei dangos gyda sesiwn holi ac ateb gyda’r Cyfarwyddwr ar y 10fed o Fawrth, i ddathlu pen-blwydd Cellb yn 16 oed, gyda thocynnau’n costio £5. Bydd sesiwn holi ac ateb i gynulleidfaoedd ifanc yn dilyn y ffilm, gyda ffocws ar y thema o brotest gyda’r Darlithydd Selwyn Williams a’r gwrthgiliwr lleol, Ceri Cunnington.
Yn Theatr Gwaun yn Sir Benfro, mae’r sinema yn gweithio gyda’i Phanel Ffilmiau Cymunedol a Chymdeithas Ffilmiau Abergwaun i adennill eu cynulleidfa yn dilyn y pandemig, tra hefyd yn delio â phwysau ariannol yn sgil chwyddiant. Maent yn arwain y ffordd gyda rhaglen gyffrous sy’n rhoi eu cynulleidfa gyntaf. Bydd y cyllid yn cefnogi dangosiadau o ffilmiau annibynnol o fis Ionawr i fis Ebrill 2023, gyda ffilmiau megis, y dirgel Decision to Leave o Dde Corea, y ffilm o Orllewin Cymru, The Toll, yn ogystal â’u Clwb Fore Sadwrn i Blant sy’n costio £3 a’u menter POINT Presents mewn partneriaeth â’u canolfan ieuenctid leol.
Dyma Paul Howe, Rheolwr Theatr Gwaun yn esbonio sut mae’r argyfwng costau byw yn effeithio ar sinemâu:
Mae hwn yn gyfnod anodd iawn i sinemâu. Fel nifer o sinemâu annibynnol bach, un sgrin ledled Cymru, mae Theatr Gwaun yn delio gyda heriau’r argyfwng costau byw ac yn benderfynol o ddod trwyddi. Mae ein costau gweithredu dan bwysau gan fod costau tanwydd a chostau masnachu yn cynyddu a chwyddiant / polisi’r llywodraeth yn arwain at gynnydd anochel ac angenrheidiol yng nghyflogau staff. Dim ond un ochr i’r geiniog yw hyn wrth gwrs. Mae ein cynulleidfaoedd hefyd yn gwneud penderfyniadau anodd yng nghylch eu cyllidebau personol. Mae ffocws tyn ar gostau, ynghyd â rhaglennu arloesol a chreadigol, marchnata atyniadol a chydweithredu’n agosach gyda chyrff cyllido cefnogol, megis Canolfan Ffilm Cymru yn strategaethau sy’n bwysicach nag erioed wrth i ni ddod drwy’r cyfnod anodd hwn.
Mae sinema The Magic Lantern yn Nhywyn yn wynebu’r un cynnydd mawr i gostau ynni â’r bobl yn ei chymuned. Mae’r sinema wedi’i lleoli mewn ardal wledig ynysig lle mae incwm yn gysylltiedig â thwristiaeth dymhorol. Mae hi’n darparu gofod cymdeithasol hanfodol, ond mae cynulleidfaoedd wedi rhannu bod yr argyfwng costau byw yn cael effaith ar eu gallu i fynychu’r sinema.
Esboniodd Annie Grundy o sinema The Magic Lantern:
Mae ein cynulleidfaoedd wedi dweud wrthon ni nad ydynt yn gallu fforddio gweld yr holl ffilmiau maent am eu gweld, ond mae’n fwy pwysig nag erioed i ni eu bod yn gallu mynychu. Felly rydyn ni’n lansio ein cynnig £3 ‘Wonderful Wednesdays’ yn ystod mis Mawrth, yn ogystal â chydweithio â Gwasanaethau Ieuenctid Gwynedd er mwyn cynnig dangosiadau am ddim i’r rheiny sy’n 11-25 mlwydd oed. Rydyn ni hefyd yn cynnal diwrnod agored i gychwyn sgwrs ynglŷn â’r hyn y gallwn ni ei wneud i helpu cynulleidfaoedd ifanc a hŷn, sy’n teimlo’r esgid yn gwasgu. Mae gweld ffilm ar y sgrin fawr gyda sain amgylchynol yn rhoi gwerth eich arian am noson allan wych yn Nhywyn, ac rydyn yn cadw ein prisiau mor fforddiadwy â phosib.
Mae cyllid hefyd wedi’i gadarnhau ar gyfer Canolfan Gelfyddydau Wyeside (Llanfair-ym-muallt), Y Torch (Aberdaugleddau), Theatr y Ddraig (Abermaw) a Chanolfan Gelfyddydau Pontardawe (Cwm Tawe).
Dyma Hana Lewis, Rheolwr Canolfan Ffilm Cymru yn esbonio pam lansiwyd y gronfa:
Dros y misoedd diwethaf rydyn ni wedi gweld sawl sinema boblogaidd ar draws y DU – megis Kinokulture ar y ffin a Premiere Cinema Caerdydd – yn cau. Mae sinemâu yn cael eu heffeithio gan yr argyfwng costau byw ar sawl lefel – o gynnydd yng nghostau cyflenwi, i gyllid sy’n aros yn stond neu sy’n lleihau. Rydyn hefyd yn gweithredu mewn ‘normal newydd’ – yn ailadeiladu cynulleidfaoedd ar ôl Covid ac yn esblygu fel sefydliadau. Gwyddwn na fydd y cyllid yma yn datrys yr argyfwng i’r canolfannau, ond rydyn ni wrth ein boddau’n cefnogi’r canolfannau hyn sydd wrth galon cynifer o gymunedau Cymreig, ym mha bynnag ffordd y gallwn, a rhoi’r cyfle i bobl ffoi i fyd newydd ar y sgrin.
Mae Canolfan Ffilm Cymru yn bosib diolch i gyllid gan Rwydwaith Cynulleidfa Ffilm y BFI (FAN), gyda chefnogaeth cyllid y Loteri Genedlaethol. Mae BFI FAN yn cynnig cefnogaeth i arddangoswyr ffilmiau ledled y DU, er mwyn cynyddu rhaglennu diwylliannol ac ymwneud â chynulleidfaoedd amrywiol. Yng Nghymru caiff y gwaith ei arwain gan Ganolfan Ffilm Cymru, dan reolaeth Chapter.
Darllenwch y datganiad i’r wasg llawn yma
-DIWEDD-
Working Class Inclusion: Audiences, Colleagues & Programming is a free resource to help cinemas be more inclusive.
Inclusive Cinema is launching a new free resource: Working Class Inclusion: Audiences, Colleagues & Programming, providing information and guidance to support exhibitors in improving cinema experiences for working-class people and those in poverty.
The resource comprises a series of six podcast episodes that cover a range of areas, from sliding-scale ticketing and equitable employment practices, to the films that are programmed and how they are presented. There is also an access and inclusion checklist to support venues, festivals, industry initiatives and event organisers with strategic and operational measures to welcome working-class audiences and colleagues.
Addressing the wider social context and responding to the omission of class or socio-economic position in the UK’s 2010 Equality Act, Dr Leanne Dawson (equality, diversity, and inclusion consultant, author, and academic in Screen Studies) was commissioned to explore the impact of cultural, social, and economic barriers on working-class people and their engagement with independent cinemas and pursuing careers in the industry.
Through sharing research and personal experiences, the series provides practical guidance and encouragement for organisations, outlining how positive interventions can lead to increased diversity across audiences and the workforce. It looks at the definition of ‘working-class,’ which groups many different experiences together — some people raised in poverty, others not, some in towns, some rurally, some with multiple diverse characteristics — and considers social mobility between classes and the impacts of financial income and cultural capital to participation in independent cinema.
Checklists outlining inclusion strategies and measures will accompany the podcasts. A film programming resource will also highlight the rich diversity of working-class stories and talent behind and in front of the camera, covering fiction features, documentary and short film. This will be complemented by ideas to make screenings available and more welcoming to working-class audiences, colleagues, as well as creatives, resulting in a deeper engagement with independent films and venues. Booking details and information on access materials, such as descriptive subtitles and audio description, will also be provided where possible.
Dr. Dawson explains why putting this resource together should be helpful to the exhibition sector:
I really want to help you make your cinema, festival, screening, or event as welcoming as possible to all working-class people. This series of resources comprises podcasts offering practical tips on how to attract and welcome more working class people and accompanying checklist documents that can be easily used to note what you’re currently doing well and what could be further improved on your journey to working-class inclusion.
Resource topics include:
The podcast and accompanying documents will be available through the Inclusive Cinema website on 1st March 2023: inclusivecinema.org
Inclusive Cinema is led by Film Hub Wales and supported by the BFI Film Audience Network (FAN) – using funds from the National Lottery to ensure the greatest choice of cinema is available to everyone across the UK. Funds in Wales are administered by FHW via Chapter as the Film Hub Lead Organisation.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos i achosion da ar draws y DU gan y Loteri Cenedlaethol.
Over four episodes, trans curators, writers, and thinkers in the realm of cinema unpack some of the challenges and joys about being a trans person in cinema, offering stories, research and advice to champion trans-led and trans-loved cinema to help firmly establish it as part of the wider UK film exhibition landscape.
The podcast series and accompanying written resource documents a series of trans-focused film events from across the UK, from Orkney to London. Trans and non-binary programmers, filmmakers and speakers highlight the many ways to centre and celebrate trans cinema through rich insights and shared stories. Across in-depth intros, curious Q&As, friendly panels and engaged audience discussions, listeners and readers can expect to learn more about how to wholeheartedly support trans filmmakers and audiences.
Highlights of the podcasts include:
The written resource will expand on these themes, offering answers to tricky questions around programming trans film and filmmakers developing best practice for organisations and independent organisers.
The podcast is launching on Podbean and will soon be available wherever you get your podcasts. You will find it on the Inclusive Cinema website along with additional written notes yma.
T.L.C. aims to provide valuable advice to venues, practitioners and filmmakers looking to support trans inclusion in cinema, helping to address the historic imbalance of trans representation on screen.
So Mayer, project consultant, says:
Creating TLC has been a process of (gender) euphoria. As a creative team, we’re so grateful for the tender, loving care that went into sharing ideas about screening, discussing and promoting trans+ films; building community by networking speakers, filmmakers, venues and audiences; and creating long-lasting accessible, shareable resources to keep the project alive. We hope that listeners hear the passion and pride in the podcasts and resources, and that the wealth of insights and examples sets a spark for future opportunities for audiences to experience…
This project is led by Film Hub Wales and supported by the BFI Film Audience Network (FAN) – using funds from the National Lottery to ensure the greatest choice of cinema is available to everyone across the UK. Funds in Wales are administered by FHW via Chapter as the Film Hub Lead Organisation.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos i achosion da ar draws y DU gan y Loteri Cenedlaethol.
BFI awards £15.2M National Lottery funding over three years to 11 UK-wide strategic partners as it begins to implement its recently published 10-Year National Lottery Funding Strategy from April 2023. The partnerships will enable the BFI to grow the activity it supports UK-wide, building on frameworks and networks established since 2012. This ‘good cause’ National Lottery funding aims to grow cinema audiences for UK independent and international film, support development of new filmmaking talent and ignite a passion for screen culture in young people.
Pivotal in delivering one of the BFI’s core principles of being UK-wide, the BFI will work with key partners across the four nations to ensure its National Lottery funding effectively responds to the varying needs of the public and industry in different parts of the country. It will see many funding decisions devolved or taken collaboratively, and activity tailored by those on the ground who understand their local landscape, have valuable community networks, and can best reach people in their local area.
Partners selected and funded to lead on activity across the UK are:
Harriet Finney, Deputy CEO of the BFI, said:
Our partners are fundamental to the successful delivery of our ambitious National Lottery Strategy across the UK. We are very much looking forward to working with the venues and organisations announced today to ensure the BFI Film Audience Network, BFI NETWORK and BFI Film Academy Plus programmes evolve and grow to meet the changing needs of our sector. Driven by our belief everyone should have access to screen culture – from experiencing a diverse range of films in cinemas through to creating original screen works and a chance to forge careers – we are supporting these fantastic partners so they can bring those opportunities to local communities and people of all backgrounds, across the whole of the UK.
Access to a rich variety of screen culture inspires and informs our future filmmakers and creatives. The funding decisions announced today enable our partners to deliver three distinct but interconnected areas of work. These organisations will provide highly visible cultural hubs that are largely based out of independent cinemas and film venues across the UK. Crucially, the funded partners will make audience and talent development opportunities accessible to audiences, young people and aspiring filmmakers across their respective regions or nations.
Continuing to support this UK-wide structure also responds to a consistent message heard throughout the extensive consultation with public and industry undertaken to develop the strategy: that every part of the country has a different set of needs, opportunities and challenges around screen culture, and local organisations are best placed to respond to these. Further UK-wide partners will be announced in the coming weeks, as recipients of National Lottery funding to support skills and education activity which will complement this work. Alongside BFI FAN, support of the exhibition and distribution sector is available via the BFI National Lottery Audience Projects Fund which is currently open for applications.
The £15.2m announced today aims to address a number of primary objectives of the BFI’s National Lottery Strategy. These include seeking to:
A collaboration of eight leading venues or film organisations representing the UK nations and regions, the Rhwydwaith Cynulleidfa Ffilm BFI supports a stronger and more connected approach to growing audiences for UK and international film on the big screen. FAN has over 1,700 members comprising cinemas, festivals, mixed-arts venues, community cinema and film archives, which can access training, funding, programming support and network opportunities.
BFI NETWORK exists to support, develop and champion new and emerging filmmakers across the UK. Working with partners, NETWORK has an on-the-ground presence in every UK nation and region, led by BFI NETWORK Talent Execs, to connect with and deliver support to new and emerging filmmakers. BFI NETWORK offers funding for short films and first feature development, as well as a range of professional development support to writers, directors and producers.
BFI Film Academy Plus, the newly named UK-wide in-venue education offer, helps connect 16-25 year olds with opportunities to pursue their love of screen culture and learn how to set about a career in the industry. Funding will enable venues across the UK to provide locally tailored support packages such as masterclasses, screenings and bursaries, helping them to learn more about the film industry, watch cultural cinema, become familiar with their local venues and develop skills as independent filmmakers, film curators or film industry new entrants.
The BFI National Lottery Funding Strategy aims to build a diverse and accessible screen culture that benefits all of society and contributes to a prosperous UK economy. At its heart are three core principles: equity, diversity and inclusion, so everyone can develop a meaningful relationship with screen culture, regardless of their background or circumstances; UK-wide, so that everyone across the four nations of the UK should be able to experience and create the widest range of moving image storytelling; and environmental sustainability, from reducing the BFI’s own carbon emissions to supporting wider industry efforts to get to net zero and address biodiversity loss.
Croeso i 2023 a llu o ffilmiau Cymreig i roi yn eich dyddiadur ar gyfer y sinema. Mae Canolfan Ffilm Cymru wedi rhoi detholiad o’r ffilmiau mwyaf disgwyliedig â chysylltiadau Cymreig at ei gilydd, a fydd i’w gweld mewn sinema yn eich ardal chi eleni.
Yn gyntaf, mae Timestalker. Mae’r ffilm, a gynhyrchwyd gan Vaughan Sivell a aned yn Sir Benfro, yn adrodd hanes rhamantydd diymwared sy’n teithio drwy amser (Alice Lowe) wrth iddi ddelio â chariad, marwolaeth ac ailymgnawdoliad.
Os ydych chi’n hoff o ffilmiau bywgraffiadol, cadwch olwg am Y Sŵn gan y bobl greadigol o Gymru y tu ôl i’r ffilm lwyddiannus o 2022 Gwledd (Roger Williams a Lee Haven Jones), sy’n adrodd hanes y gwleidydd eiconig, Gwynfor Evans, ac esgyniad S4C yn ystod oes Thatcher.
Ffilm arall y mae disgwyl mawr amdani yw Yr Almond and the Seahorse. Fe’i hysgrifennwyd gan Kaite O'Reilly o Lanarth, a dyma’r ffilm gyntaf i gael ei chyfarwyddo gan Celyn Jones o Ynys Môn, sydd â thrac sain gan Gruff Rhys (Super Furry Animals). Mae Rebel Wilson yn chwarae’r brif ran yn y ffilm fel Sarah, archaeolegydd uchelgeisiol, sy’n dygymod ag anaf trawmatig ei phartner i’r ymennydd.
Gall cynulleidfaoedd edrych ymlaen at storïau rhyngwladol gan storïwyr o Gymru hefyd, o apartheid yn Ne Affrica (London Recruits) i’r asiantaeth fodelau drawsryweddol gyntaf (Being Hijra). Mae’r ffilmiau hyn yn cynnig cynrychiolaeth hollbwysig i gymunedau lleiafrifol, mewn cyd-destun Cymreig, gan roi llwyfan i ni siapio sut rydym ni’n gweld ein hunain fel cenedl a sut mae eraill yn ein gweld ledled y byd.
Mae Radha Patel, Swyddog Gwnaethpwyd yng Nghymru Canolfan Ffilm Cymru, yn esbonio:
Mae ar ein sinemâu lleol ein hangen ni gymaint ag yr ydym ni eu hangen nhw. Mae pob un o’r ffilmiau hyn yn dweud rhywbeth am Gymru, p’un a ydyn nhw’n ymwneud yn uniongyrchol â’n gwlad neu beidio. Y peth pwysicaf yw ein bod ni – fel cynulleidfaoedd – yn eu gwylio, yn siarad amdanyn nhw, yn siarad am beth maen nhw’n ei ddweud wrthym gyda’n ffrindiau ac ar-lein ac yn parhau i gefnogi sinemâu annibynnol, lleol er mwyn iddyn nhw allu parhau i ddangos ffilmiau sy’n archwilio hunaniaeth ddiwylliannol Cymru wrth i’r oes newid.
Dywedodd Kaite O’Reilly, awdur ‘The Almond and the Seahorse’:
Mae gan y ffilm hanes a chysylltiad maith â Chymru. Ysgrifennais y sgript theatr yn gyntaf yn 2008, ac roedd yr ymateb rhyfeddol i’r ddrama yn golygu bod Celyn Jones a minnau’n benderfynol o ddod â’r stori gudd hon i’r sgrin, i godi ymwybyddiaeth, rhoi gobaith a’r ymateb arbennig o galonogol a ddaw yn sgil profiad cyfunol. Mae’r sinema yn arbennig – mae’n rhyfeddol eistedd gyda ffrindiau a dieithriaid ledled Cymru, rhannu ennyd dirgrynol a gwneud sŵn am yr ‘epidemig mud’ – i roi gwybod i bobl nad ydyn nhw ar eu pennau eu hunain.
Mae Emilie Barra, Pennaeth Marchnata Signature Entertainment, yn ychwanegu:
Yma yn Signature Entertainment, rydym yn falch o gefnogi ffilmiau annibynnol ac rydym yn arbennig o gyffrous i fod â dwy ffilm Gymreig ar ddod yn 2023. Mae’r ddrama ffuglen wyddonol gyffrous tra gwreiddiol ac sydd wedi’i chanmol gan adolygwyr, LOLA, yn gynhyrchiad gan Iwerddon a’r DU, sydd ag elfennau Cymreig ac sy’n ffilm gyntaf ragorol i Andrew Legge. Rydym hefyd yn falch iawn o gefnogi’r gwneuthurwr ffilmiau toreithiog o Gymru, Jamie Adams, a’i ddrama ramantus newydd sy’n llawn sêr, SHE IS LOVE. Edrychwn ymlaen at gydweithio â Chanolfan Ffilm Cymru a sinemâu lleol i ddangos y perlau hyn i gynulleidfaoedd yng Nghymru.
Mae prosiect Gwnaethpwyd yng Nghymru (MIW) Canolfan Ffilm Cymru yn dathlu ffilmiau â chysylltiadau Cymreig. Mae’n cynnig lle o weithgareddau trwy gydol y flwyddyn mewn partneriaeth ag arddangoswyr o Gymru, gan gynnwys catalog ffilmiau, sy’n cynnwys dros 600 o ffilmiau byr a phrif ffilmiau â chysylltiadau Cymreig.
Gall cynulleidfaoedd weld newyddion am ffilmiau sydd i ddod ar yr adran gwnaethpwyd yng Nghymru ar wefan Canolfan Ffilm Cymru, neu drwy ddilyn @Filmhubwales ar y cyfryngau cymdeithasol.
Mae MIW yn bosibl diolch i gyllid gan Cymru Creadigol a Rhwydwaith Cynulleidfa Ffilmiau (FAN) BFI, yn dyfarnu cyllid gan y Loteri Genedlaethol. Mae FAN BFI yn cynnig cymorth i arddangoswyr ledled y DU i roi hwb i raglennu diwylliannol ac ymgysylltu â chynulleidfaoedd amrywiol. Yng Nghymru, caiff y gweithgarwch hwn ei arwain gan Ganolfan Ffilm Cymru, sy’n cael ei rheoli gan Chapter.
-DIWEDD-
Hailed at the Cannes Films Festival, the film tells the story of the sisters from Barbados, raised in Haverfordwest with a deep passion for literature and creative writing.
June was interviewed by The New Yorker in 2000 stating that, as the only Black family, they faced horrific abuse and consequently the sisters became each other’s greatest support system. They were inseparable, speaking a special language to each other that only they understood while becoming selectively mute to everyone around them. Later on in life, sectioned by a deeply unjust and racist mental health system, they continued to keep diaries, wrote stories, poems and novels and eventually pooled together to get one of their novels published.
This incredible true story brings their friendship, creative aspirations and traumatic experiences of navigating a white world, to life on the big screen.
In celebration of their writing and creativity, we’ve put together a list of films by and featuring Black-Welsh talent to highlight the importance of championing Black creatives from development to production and of course exhibition!
To book The Silent Twins for your venue please contact: Albina.Terentjeva@nbcuni.com
Universal Pictures also have a number of exciting assets to support your screening including posters, quads, stills, trailers and more.
Gyda chefnogaeth Canolfan Ffilm Cymru fe fydd sinemau ar draws Cymru yn archwilio hud oesol Cymru ar sgrin y gaeaf yma gan gyflwyno hud, ysbrydion a chwedlau i gynulleidfaoedd Cymru, drwy dymor o ffilmiau a digwyddiadau am ddewiniaeth Cymru.
Fel rhan o'u 'Galwch Heibio Cymunedol' fe fydd Canolfan Gelfyddydau Wyeside yn cynnal dangosiad o Annwn ac yna trafodaeth Gwrachod Heddiw ar y Wrach Gymreig fodern. Gall cynulleidfaoedd alw heibio unwaith eto ar y 23ain ar gyfer recordiad o'r ail drafodaeth, dan arweiniad Off Y Grid, y cyfan am hanes ehangach menywod fel gwrachod yn y sinema.
Fe fydd Off Y Grid, rhwydwaith o saith o leoliadau ar draws gogledd Cymru (yn cynnwys Pontio) sydd yn cydweithio i gyflwyno‘r gorau o sinema annibynnol Prydeinig a rhyngwladol i gynulleidfaoedd Cymru, yn cynnal ail bodlediad byw am sinema arswyd a Gwrachod gyda dangosiad o ffilm arswyd arbrofol Gaspar Noe, Lux Aeterna.
Mae Radha Patel, Swyddog Gwnaethpwyd yng Nghymru Canolfan Ffilm Cymru yn esbonio pam bod y Ganolfan yn annog cynulleidfaoedd i ddysgu am hanes dewiniaeth:
“Heddiw, mae cenhedlaeth newydd o wrachod Cymreig ifanc yn ymddangos ac yn edrych eto ar eu harferion a’u treftadaeth diwylliannol. Fe wnaeth cysylltiad ysbrydol unigryw Cymru gyda’r tir, cymdeithas gymunedol a synnwyr cyffredin achub miloedd o fenywod rhag cael eu lladd oherwydd ofergoeliaeth. Yn y dyfodol pa adegau newid bywyd allai gael eu hysbrydoli gan yr adferiad newydd yma mewn ysbrydolrwydd Celtaidd? Credwn y gall ffilm ein helpu i archwilio ac ateb y cwestiynau hyn.”
Mae Emyr Williams, Cydlynydd Sinema yng Nghanolfan Gelfyddydau Pontio yn ychwanegu:
''Dydy sinema arswyd ddim wedi ei fwriadu i chi ei wylio ar eich pen eich hun – mae profiad cymunedol o arswyd yn rhywbeth rydym yn ceisio ei gynnig i’n cynulleidfaoedd. Mae ein penwythnos ar thema Gwrachod yn Pontio yn rho[‘r cyfle inni ddangos ffilmiau arswyd gwych ac ymgysylltu yn uniongyrchol gyda diddordebau ein cynulleidfa, drwy recordio dau bodlediad dwyieithog gerbron cynulleidfa fyw. Rydym wedi gwahodd arbenigwyr i drafod Dewiniaeth yn ei holl ffurfiau, o gwestiynu cynrychiolaeth sinematig a stereoteipio rhyw i ailedrych ar fytholeg a hanes cymdeithasol Cymru yn ogystal â dychmygu sut mae Gwrachod yn addasu i’r oes ddigidol.''
Caiff y ddau ddigwyddiad eu recordio yn fyw ac ar gael i sinemau ar draws Cymru gyda chefnogaeth cyllid gan linyn Gwnaethpwyd yng Nghymru Canolfan Ffilm Cymru, sydd yn dathlu ffilmiau gyda chysylltiadau Cymreig. Gall cynulleidfaoedd fwynhau cyfres o ffilmiau ar thema gwrachod yn eu sinema leol, fel Gwledd, St Maud ac I am not a Witch, Rungano Nyoni sydd yn 5 oed ym mis Hydref.
Mae Gwnaethpwyd yng Nghymru yn cynnig llu o weithgareddau drwy gydol y flwyddyn mewn partneriaeth gydag arddangoswyr Cymreig, yn cynnwys catalog ffilmiau gyda 600 o ffilmiau byr a hir gyda chysylltiadau Cymreig.
Mae Gwnaethpwyd yng Nghymru yn derbyn cyllid gan Creative Wales a chyllid y Loteri Cenedlaethol drwy Rwydwaith Cynulleidfa Ffilm (FAN) BFI DU gyfan. Fel rhan o FAN, mae Canolfan Ffilm Cymru yn datblygu cynulleidfaoedd ar gyfer ffilmiau annibynnol Prydeinig a rhyngwladol drwy gydol y flwyddyn. Gweninyddir cyllid yng Nghymru gan Ganolfan Ffilm Cymru drwy Chapter fel y Corff Arweiniol Canolfannau Ffilm.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos i achosion da ar draws y DU gan y Loteri Cenedlaethol.
-DIWEDD-
Darllenwch y datganiad i’r wasg llawn yma
A new website designed to make cinema more accessible to Deaf and Blind audiences has launched in the UK.
Sidecard is a searchable database, which records details relating to film access materials, such as subtitle and audio description files.
The site, which is the first of its kind (in the UK), is intended to improve and promote accessibility, encourage learning and resource sharing across cinemas, film festivals and the wider film exhibition sector. The project is supported by BFI, awarding funds from the National Lottery.
Charlotte Little, Access Consultant and member of Sidecard’s working group, explains:
‘Descriptive subtitles completely transform my viewing experience and having a database like Sidecard, to refer audiences and practitioners to, will be of huge significance in the ongoing journey to standardise accessibility within film exhibition.’
The site, a joint project of Matchbox Cine, Inclusive Cinema, Film Hub Wales, Film Hub Scotland and Independent Cinema Office, will invite users to upload details of subtitle and audio description files made to support accessible screenings and disc releases. Sidecard will also host glossaries and tailored guides to support distributors, exhibitors and film-makers to learn practically about making films more accessible.
Sidecard is named for the separate “sidecar” files that are created to make screenings and home viewing accessible to Deaf and Blind audiences. No such files will be hosted on the site, but their details will be logged – who made them, who commissioned them, against what version of what particular film – and contact details provided, so that whoever might want to make further use of them can request the materials and permission to use them.
Megan Mitchell, Inclusive Cinema Project Manager for BFI FAN explains:
‘Sidecard will support exhibitors, and those across the sector keen to support diverse audiences, to more easily find and share accessible versions of films. With exhibitors, especially mid-sized festivals and smaller exhibitors within Scotland, having made a considered effort to increase accessible screenings for Deaf and disabled audiences over the past few years, Sidecard aims to facilitate a collaborative sector wide effort to allow exhibitors to ensure all audiences have access to great films.’
The project was supported by BFI FAN – a UK-wide network made up of national and regional Hubs which seek to ensure the greatest choice of cinema is available to everyone across the UK. Inclusive Cinema is part of BFI FAN and coordinated by Film Hub Wales.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos i achosion da ar draws y DU gan y Loteri Cenedlaethol.
– Ends –
Gwledd (The Feast), ffilm arswyd iasol Gymraeg ei rhyddhau mewn sinemâu yn unig ar Awst 19eg,eddrwy Picturehouse Entertainment. Dyma’r ffilm Gymraeg gyntaf i’w dangos i gynulleidfaoedd sinema ers rhyddhau’r ffilm ddogfen gerddorolumentary, Anorac yn 2019.
Wedi’i gosod yng nghanolbarth Cymru, cafodd y ffilm ei gyrru gan dalent Cymreig. Wedi ei hysgrifennu gan Roger Williams a’i chyfarwyddo gan Lee Haven-Jones, mae’n cynnwys actorion amlwg Cymraeg Nia Roberts a Julian Lewis Jones, yn ogystal â thalentau newydd Steffan Cennydd ac Annes Elwy.
Mae Annes Elwy yn chwarae Cadi – menyw ifanc sydd yn derbyn swydd fel gweinydd i deulu cyfoethog yng nghefn gwlad Cymru, ar drothwy parti pwysig. Wrth i’r noson fynd rhagddi mae’n dechrau herio credoau’r teulu gan ddatgelu’r twyll y maen nhw wedi ei greu gyda chanlyniadau brawychus.
Mae’r ffilm yn arwyddocaol i Gymru, gan gyflwyno’r Gymraeg i gynulleidfaoedd newydd yn fydeang, tra hefyd yn ateb galw lleol gan Gymry i wylio straeon yn eu mamiaith. Yn draddodiadol mae cais wedi bod am fersiynau deuol o ffilmiau. Mae Gwledd, sydd yn Gymraeg yn unig yn creu llwybr ar gyfer ffyrdd newydd o weithio. Mae’n anrhydeddu’r Gymraeg a hefyd yn agor y drws ar gyfer gwneud rhagor o ffilmiau. Fe fydd cydweithrediad newydd rhwng S4C a Cymru Creadigol yn golygu y bydd miliwn yn cael ei fuddsoddi yn flynyddol mewn ffilmiau Cymraeg gan gefnogi ymrwymiad y Senedd i ddatblygu miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050 a dangos newid cadarnhaol tuag at wneud ffilmiau Cymraeg.
Dywedodd Roger Williams, awdur Gwledd:
“Pe byddem yn ddigon eofn ynghylch adrodd ein straeon ar y sgrin fawr, fawr yma, gallem adeiladu’r math o ddiwylliant lle nad ydy hi’n anarferol gweld ffilmiau Cymraeg yn ein sinemau.”
Cefnogir rhyddhau’r ffilm gan linyn Gwnaethpwyd yng Nghymru, Ganolfan Ffilm Cymru sydd yn dathlu ffilmiau gyda chysylltiadau Cymreig gan greu mwy o ymwybyddiaeth o straeon o gymunedau Cymreig a helpu i ffurfio ein hunaniaeth diwylliannol.
Dywedodd Radha Patel, Swyddog Gwnaethwyd yng Nghymru yng Nghanolfan Ffilm Cymru:
“Mae ffilmiau Cymreig yn helpu i ffurfio diwylliant Cymru. Mae gan y straeon rydym yn eu hadrodd ar y sgrin gyrhaeddiad byd-eang – yn newid y ffordd y mae’r byd yn gweld ein gwlad. Mae’n gyffrous cael ffilm Gymraeg yn dod i sinemâu lleol a chyunedau unwaith eto ond ni ddylai hyn fod yn eithriad. Mae Cymru yn gartref i genedl amrywiol o adroddwyr straeon ac mae cynulleidfoaed Cymru y n haeddu gweld rhagor o ffilmiau sydd yn cynrychioli eu iaith, gwlad a diwylliant. Gwyddom y gall Gwledd ysbrydoli talent newydd i wneud y ffilmiau maen nhw eisiau eu gweld.”
Drwy Gwnaethpwyd yng Nghymru gall sinemâu ddangos cyfweliad arbennig gyda Roger Williams ac Annes Elwy, a hefyd traethawd creadigol gan yr awdur llawrydd ac ymchwlydd Rosie Couch, sydd yn edrych ar gyd-destun gwleidyddol ac amgylcheddol y ffilm. Mae Canolfan Ffilm Cymru a Picturehouse hefyd wedi cydweithio i sicrhau y bydd gan sinemâu Cymru fynediad i bosteri Cymraeg, rhagddangosiadau, disgrifiadau sain a phenawdau trwm eu clyw i wylwyr b/Byddar Cymraeg.
Derbyniodd Gwledd gyllid gan yr asiantaeth datblygu cenedlaethol, Ffilm Cymru Wales.
Mae Kimberely Warner, Pennaeth Cynhyrhcu Ffilm Cymru Wales yn esbonio pam bod y ffim yn arwyddocaol:
“Rydym mor falch o fod wedi cefnogi’r ffilm unigryw hon trwy ein cynllun ar gyfer ffilmiau nodwedd cyntaf ‘Sinematic’, ac hefyd o Roger a Lee sydd nawr yn mentora’r genhedlaeth nesaf o wneuthurwyr ffilm Cymraeg trwy ein cynllun datblygu talent ‘Labordy’. Mae o wedi bod yn blwyddyn addawol i sinema Gymraeg fel cyfan, gyda premieres yng nghwyliau gyffrous yn dod yn fuan ar gyfer ffilmiau Ffilm Cymru ‘Jelly’ (wedi’u hysgrifennu a’u cyfarwyddo gan Sam O’Rourke) a ‘Nant’ (ysgrifennwyd a chyfarwyddwyd gan Tom-Chetwode Barton). Mae ffilmiau fel Gwledd, a gefnogir gan asiantau gwerthu a dosbarthwyr cryf, sy’n ennill clod rhyngwladol yn ogystal â chenedlaethol, yn helpu i baratoi’r ffordd ar gyfer gwireddu potensial llawn a ddangos yr holl amrywiaeth yn ffilm Gymraeg.
Mae Gwnaethpwyd yng Nghymru yn cynnig llu o weithgareddau drwy gydol y flwyddyn mewn partneriaeth gydag arddangoswyr Cymreig, yn cynnwys catalog ffilmiaugyda 600 o ffilmiau byr a hir gyda chysylltiadau Cymreig. Mae Gwnaethpwyd yng Nghymru yn derbyn cyllid gan Creative Wales a chyllid y Loteri Cenedlaethol drwy Rwydwaith Cynulleidfa Ffilm (FAN) BFI DU gyfan. Fel rhan o FAN, mae Canolfan Ffilm Cymru yn datblygu cynulleidfaoedd ar gyfer ffilmiau annibynnol Prydeinig a rhyngwladol drwy gydol y flwyddyn. Gweninyddir cyllid yng Nghymru gan Ganolfan Ffilm Cymru drwy Chapter fel y Corff Arweiniol Canolfannau Ffilm.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos i achosion da ar draws y DU gan y Loteri Cenedlaethol.
-DIWEDD-
From Orkney to London, cinemas, festivals and independent exhibitors will present film screenings, Q&As and panels on diverse topics related to trans visibility in cinema, thanks to support from the BFI Film Audience Network (BFI FAN) awarding National Lottery funding. These events will also be recorded live and made into podcasts.
T.L.C, supported by delivery partner, writer and activist So Mayer, aims to help address the historic imbalance of trans representation on screen. The events will be run by Milo Clenshaw, Alchemy Film & Arts (Hawick, Scotland), Lillian Crawford, Freelance Writer & Researcher (Manchester, England), Beatrice Copland, The Phoenix Cinema (Orkney, Scotland), Rebecca del Tufo, The Lexi Cinema (London, England) with additional podcast elements from Trans+ On Screen. Full events listings can be found on Inclusivecinema.org yma.
Megan Mitchell, Inclusive Cinema Project Manager for BFI FAN explains:
There is ongoing underrepresentation of trans voices on-screen and by supporting trans led and trans focused projects like T.L.C, Inclusive Cinema hopes to help address this and inspire other film exhibitors to undertake similar events. Those who will be running events under the T.L.C banner have all come to the project with their own unique insights into what is lacking when it comes to trans voices within cinema, reflecting the diversity of lived experiences of trans people. T.L.C is also for audiences, we want trans audiences to feel safe within cinema settings and be able to recognise their own experiences in what is being programmed and what ends up on screen.
The BFI FAN in a UK-wide network made up of national and regional Hubs which seek to ensure the greatest choice of cinema is available to everyone across the UK. Inclusive Cinema is part of BFI FAN and coordinated by Film Hub Wales.
Caiff dros £30M ei godi bob wythnos i achosion da ar draws y DU gan y Loteri Cenedlaethol.
-Ends-
